Als stichting zamelen we donaties en geld in voor vluchtelingen in voornamelijk Duinkerke, maar zelf maken we ons ook op andere manieren en op andere plekken hard voor vluchtelingen. We nemen jullie daar middels onze website graag in mee. Om te beginnen via deze blog over Litouwen. Dorothé en Bibi zijn gedurende de maand januari aan het werk voor een organisatie die hulp biedt aan vluchtelingen die de grens tussen Wit-Rusland en Litouwen proberen over te steken.
11-01-2023
Op het moment van schrijven zitten we onder het genot van een kopje thee na te denken over onze eerste twee dagen hier in Litouwen. De relaxte vibe waarin we werden ontvangen, bleek nodig voor de situaties waar de vrijwilligers hier al een jaar mee moeten dealen.
Om even kort te verduidelijken waarom de situatie hier is zoals die is…
Volgens de EU maakt Wit-Rusland zich schuldig aan het schenden van verschillenden mensenrechten. Om deze reden heeft de EU besloten om sancties op te leggen aan Wit-Rusland. Als tegenreactie is Wit-Rusland migranten aan het gebruiken om de EU onder druk te zetten. Vluchtelingen uit Irak, Syrië en verschillende Afrikaanse landen hebben nu de mogelijkheid om met het vliegtuig naar Wit-Rusland te reizen, waarna ze naar de grens met Litouwen worden getransporteerd. Daar aangekomen worden ze gedwongen de grens over te steken. Dit terwijl vanuit Litouwen veelvoudig gebruik wordt gemaakt van pushbacks. Dit betekent dat mensen op gewelddadige manieren terug worden gestuurd naar de Wit-Russische kant. Wanneer zij wel in Litouwen aankomen worden ze in detentiecentra, ook wel ‘prisons’, vastgehouden.
Terug naar onze twee dagen. We hebben veel mensen gesproken die op vreselijke manieren hebben kennis gemaakt met dit systeem. Zo kregen we contact met een groep jonge mensen die vastzit in het bos tussen Wit-Rusland en Litouwen. Nadat ze meerdere malen door de grenspolitie zijn vastgehouden, zonder eten en drinken te hebben gekregen, zijn ze teruggezet in het bos van Wit-Rusland. De groep mag Wit-Rusland niet terug in en ook het verder reizen naar Litouwen is geen optie. Dit betekent dat deze groep dus geen enkele kant op kan. Hoe graag we ze ook zouden willen helpen, ook wij kunnen de grens niet over. Meerdere appjes volgden vandaag van mensen die zich in dezelfde situatie bevinden. De situatie is uitzichtloos, zonder eten en drinken en met temperaturen die oplopen naar -20.
Dat het systeem hier gruwelijke gevolgen heeft bleek ook uit de volgende situatie. Een vrouw waar de organisatie waarvoor wij werken al 4 maanden contact mee heeft, stuurde ons afgelopen nacht een appje. Zij had bericht gekregen dat haar man is overleden in de bossen van Litouwen tijdens zijn weg op zoek naar veiligheid. Woorden schieten te kort in deze situatie. Vanochtend zijn we naar het mortuarium gegaan om meer informatie te verkrijgen over het overlijden van haar man en eventueel haar man te kunnen identificeren aan de hand van foto’s. De medewerker van het mortuarium vertelde ons dat de man met onderkoelingsverschijnselen in het water is gevonden en dat hij al sinds augustus in het mortuarium ligt. Het heeft echter 5 maanden geduurd voordat ze erachter waren wie de man was en contact konden opnemen met zijn familie, waaronder dus zijn vrouw. Zijn vrouw was nog niet bekend met de informatie over haar man, dus hebben wij haar dit vanmiddag telefonisch moeten vertellen. Zo vreselijk verdrietig...
Veel tijd om bij te komen was er niet, er waren meer van deze vragen. Vele appjes en belletjes volgden van familieleden die het contact waren verloren met mensen die aan het proberen waren de grens over te steken. Wanhopig en vol zorgen hopen de mensen bij ons informatie te verkrijgen over de situatie van hun dierbaren. Helaas moeten we vaak teleurstellen omdat de mensen zich dan waarschijnlijk nog aan de Wit-Russische kant bevinden. Waar wij dus geen hulp kunnen bieden.
Ondertussen zijn we in de auto gestapt naar Vilnius. Na nog een lifter afgezet te hebben, zijn we op zoek naar bedrijven in de stad die eventueel een werkplek kunnen bieden aan vluchtelingen die legaal hier verblijven. In de auto kregen we vanaf de Wit-Russische grens een appje over het overlijden van twee mensen uit Bangladesh en enkele minuten later een telefoontje vanuit Frankrijk met de vraag over de vermissing van een jongen, ook uit Bangladesh. Zelf kunnen we de puzzel inmiddels bijna oplossen, maar we hopen nog steeds op een betere afloop voor dit verhaal.
De verhalen die we hier delen, zijn eerder regel dan uitzondering hier. We helpen waar we kunnen, maar vaak is dat niet voldoende. Dat is ook iets waar we zelf mee moeten leren leven. Voor nu hebben we geen positievere boodschap dan deze en vragen we je om mee te leven met de situatie. We hopen bewustzijn te creëren, dus deel wat je kan met de mensen om je heen.
Veel liefs,
Dorothé en Bibi
